سیلیکون ولی (Silicon Valley) در بخش جنوبی خلیج سان‌فرانسیسکو در کالیفرنیای شمالی ایالات متحده‌ی آمریکا قرار گرفته است. این منطقه خانه‌ی بسیاری از بزرگ‌ترین شرکت‌های تکنولوژی دنیا از جمله اپل، سیسکو، گوگل، اچ‌پی، اینتل و اوراکل است. این دره به این دلیل دره سیلیکون نامیده می‌شود که در ابتدا محل حضور بسیاری از تولید‌کنندگان و نوآوران تولید تراشه بوده است، اما در نهایت به خاطر وجود کسب‌و‌کارهای مرتبط با تکنولوژی‌های پیشرفته (High-tech)، سیلیکون نامیده شد. امروزه این نام اصطلاحا به صنعت تکنولوژی‌های پیشرفته‌ی آمریکا اشاره دارد. با وجود توسعه‌ی مراکز اقتصادی تکنولوژی‌های پیشرفته‌ی دیگر در ایالات متحده و دنیا، سیلیکون ولی که یک‌سوم سرمایه های خطر پذیر آمریکا را به خود اختصاص داده است، هنوز هم قطب پیشتاز نوآوری و توسعه‌ی تکنولوژی پیشرفته محسوب می‌شود.

سیلیکون ولی از اوایل قرن بیستم به خانه‌ی صنعت رو به رشد و پر جنب‌و‌جوش الکترونیک تبدیل شده است. این صنعت کار خود را با آزمایش و نوآوری در حوزه‌های رادیو، تلوزیون و نظامی آغاز کرد. دانشگاه استنفورد (Stanford)، شرکا و فارغ‌التحصیل‌های این دانشگاه نقش محلی در پیشرفت این منطقه ایفا کرده‌اند.

همبستگی و اتحاد قوی منطقه‌ای کمک بزرگی به رشد سیلیکون ولی کرد. از دهه‌ی ۱۸۹۰، رهبران دانشگاه استنفورد ماموریت خود را خدمت کردن به غرب و شکل دادن به مدارس بر همین اساس دانستند. از سوی دیگر، از آنجا که غربی‌های آمریکا فکر می‌کردند اسباب استثمار شرقی‌های این کشور شده‌اند به تلاش‌های خود برای ساخت یک صنعت بومی خودکفا افزودند. بنابراین، برای ۵۰ سال ابتداییِ توسعه‌ی سیلیکون ولی، منطقه‌گرایی کمک کرد تا منافع دانشگاه استنفورد با منافع شرکت‌های غربی فعال در زمینه‌ی تکنولوژی‌های پیشرفته هم‌راستا شود.

در طول سال‌های دهه‌ی ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰، فردریک ترمان (Frederick Terman)، رئیس دانشکده‌ی مهندسی دانشگاه استنفورد، اساتید و فارغ‌التحصیلان را تشویق کرد که برای خودشان شرکت راه بیاندازند. خود ترمان در شکل‌گیری شرکت‌های هیولت-پاکارد (Hewlett-Packard)، واریان اسوشییتس (Varian Associates) و سایر شرکت‌های تکنولوژی‌های پیشرفته نقش داشته است تا اینکه در نهایت سیلیکون ولی در اطراف محوطه‌ی دانشگاه استنفورد رشد پیدا کرد. به همین علت، معمولا از ترمان به عنوان پدر سیلیکون ولی یاد می‌شود.

در طول سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۸۵، تحقیق و توسعه در زمینه‌ی تکنولوژی‌های حالت جامد در دانشگاه استنفورد پس از سه موج نوآوری‌ صنعتی این امکان را برای این دست فعالیت‌های دانشگاه فراهم نمود تا توسط شرکت‌های خصوصی به ویژه آزمایشگاه‌های تلفن بل (Bell Telephone Laboratories)، نیمه هادی شاکلی (Shockley semiconductor)، نیمه‌هادی فیرچایلد (Fairchild Semiconductor) و زیراکس پارک (Xerox PARC) مورد حمایت قرار گیرد. در سال ۱۹۶۹، موسسه‌ی تحقیقاتی استنفورد یکی از چهار گره اصلی تشکیل‌دهنده‌ی آرپانت (ARPANET) که پیش از ظهور اینترنت شکل گرفت را راه‌اندازی کرد.

اولین بار در سیلیکون ولی بود که مدارهای مجتمع مبتنی بر سیلیکون، ریزپردازنده‌ها و ریزکامپیوترها در کنار سایر تکنولوژی‌های کلیدی توسعه پیدا نمودند و همچنین این دره برای بیش از ۴ دهه محل بسیاری از نوآوری‌های کلیدی و مهمی بوده است که مرهون تلاش‌های حدودا یک‌چهارم میلیون نفری کارکنان بخش فناوری اطلاعات است. سیلیکون ولی به واسطه‌ی تجمیع تمامی علوم تکنولوژیکی جدید در یک منطقه، گردهم آمدن مهندسان و دانشمندان ماهر از دانشگاه‌های مهم، کمک‌های مالی فراوان از بازار‌های مطمئنی مثل وزارت دفاع، توسعه‌ی یک شبکه‌ی کارآمد از شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر و در گام‌های ابتدایی، رهبری توسط دانشگاه استنفورد، توانست به عنوان قطب مهم نوآوری شکل بگیرد.

خلیج سان‌فرانسیسکو برای مدت‌های طولانی مقر اصلی بخش تحقیق و تکنولوژی نیروی دریایی آمریکا بوده است. در سال ۱۹۰۹، چارلز هرولد (Charles Herrold) اولین ایستگاه رادیویی آمریکا را در سن‌خوزه (San Jose) با برنامه‌‌ی زمانی منظم راه‌اندازی کرد. سال پیش از آن، سریل الول (Cyril Elwell)، فارغ‌التحصیل دانشگاه استنفورد، پتنت‌های (حق اختراع) تکنولوژی مخابره‌ی رادیویی پولسن آرک (Poulsen arc) (تبدیل قوس) را خریداری نمود و شرکت فدرال تلگراف (Federal Telegraph Corporation) (FTC) را در پالو آلتو (Palo Alto) تاسیس نمود. در دهه‌ی بعد، FTC اولین سیستم ارتباط رادیویی جهان را ساخت و در سال ۱۹۱۲ با نیروی دریایی آمریکا قرارداد امضا کرد.

در سال ۱۹۳۳، پایگاه هوایی سانی‌ویل (Sunnyvale) در کالیفرنیا توسط دولت آمریکا برای استفاده‌ی پایگاه هوایی نیروی دریایی (NAS) به منظور استقرار کشتی‌های هوایی یو‌اس‌اس ماکون (USS Macon) در هانگار وان (Hangar One) انتخاب گردید. این پایگاه بعدها به فرودگاه صحرایی ان‌ای‌اس مافت (NAS Moffett Field) تغییر نام داد و بین سال‌های ۱۹۳۳ تا ۱۹۴۷ کشتی‌های هوایی نیروی دریایی در این پایگاه مستقر شدند. بسیاری از شرکت‌های تکنولوژی برای ارائه‌ی خدمات به نیروی دریایی در اطراف مافت فروشگاه تاسیس کردند. هنگامی که نیروی دریایی برنامه‌های مربوط به کشتی‌های هوایی خود را کنار گذاشت و بسیاری از فعالیت‌های ساحل غربی خود را به سن‌دیگو (San Diego) منتقل کرد، کمیته‌ی رایزنی ملی هوانوردی آمریکا(NACA)، که پیش از تشکیل ناسا فعالیت می‌کرد، بخشی از مافت را به منظور انجام تحقیقات هوانوردی تحت کنترل گرفت. بسیاری از شرکت‌ها در آنجا باقی ماندند و همچنین شرکت‌های جدیدی نیز به آنجا نقل‌مکان کردند. در نتیجه آن منطقه به سرعت پر از شرکت‌های هوانوردی مثل لاکهید (Lockheed) شد.

اکوسیستم سیلیکون ولی
به جرأت میتوان گفت آنچه دره‌‌ی سیلیکون را به یک محیط ممتاز و مستعد تبدیل کرده است اکوسیستم آن است. ساختار منظم سیلیکون ولی که در طول زمان و بر اساس نیاز تکامل یافته است مراحل به ثمر نشستن نوآوری از شکل‌‌گیری ایده تا جذب سرمایه‌‌گذار و همچنین سازوکارهای حقوقی مناسب برای جلوگیری از بروز اختلاف یا حل و فصل آن را شامل میشود.

شکل‌‌گیری ایده، ایجاد کسب و کار
میتوان دانشگاه‌‌ها و مؤسسات پژوهشی را بسترهای اصلی شکل‌‌گیری ایده دانست. تیم‌‌هایی از دانشجویان و متخصصان خلاق و نوآور در این محیطها به ارائه‌‌ی ایده می‌‌پردازند و هرچه ایده‌‌ی آنها تناسب بیشتری با نیاز بازار داشته باشد، امکان موفقیت و تجاری‌‌سازی آن‌‌ نیز بیشتر خواهد بود. ایده‌‌ای که مورد پذیرش بازار نباشد جایی برای پیشرفت و توسعه نخواهد داشت.
معمولاً تیم‌‌های خلاق به منظور پیشبرد ایده‌‌ی خود به تأسیس شرکت اقدام میکنند که در این صورت به تأمین سرمایه نیاز دارند. این امکان نیز وجود دارد که به جای تأسیس شرکت، جذب مراکز رشد شده و از برنامه‌‌های شتاب‌‌دهنده‌‌ی آنها استفاده کنند.

نهادهای دخیل در ایجاد کسب و کار
چندین نهاد جهت تأسیس و حمایت از شرکتها در سیلیکون ولی فعالیت میکنند:
مراکز رشد (انکیوباتورها)، برنامه‌‌های شتاب‌‌دهنده
سرمایه‌‌گذاران فرشته
سرمایه گذاران خطرپذیر
دفاتر خدمات حقوقی و مالی

برنامه‌‌های شتاب‌‌دهنده‌‌ی مراکز رشد

برنامه‌‌های شتاب‌‌دهنده که معمولا در مراکز رشد شکل میگیرند، افراد و گروه‌‌های خلاق را برای حدود ده الی دوازده هفته جذب کرده و با فراهم آوردن امکانات مالی محدود و فضای کسب و کار اداری، آنها را در توسعه‌‌ی ایده‌‌ی خود یاری میدهند. شتاب‌‌دهنده‌‌ها در امور مدیریتی، بازاریابی، مالی و فناورانه به ارائه‌‌ی خدمات مشاوره پرداخته و در ازای سرمایه‌‌گذاری اولیه در شرکتهای مورد حمایت خود، بخشی از سهام آنها را تملک میکنند.

سرمایه‌‌گذاران فرشته

سرمایه‌‌گذارانی هستند که در مراحل اولیه‌‌ و با تأمین سرمایه‌‌ای اندک، امکانات لازم برای شروع به کار شرکت نوآور را فراهم میکنند. این شرکتها در ازای تأمین سرمایه، مالکیت درصدی از شرکت تأسیس‌‌شده یا در شرف تأسیس را به دست می‌‌آورند. این امکان نیز وجود دارد که سرمایه‌‌ی اولیه به صورت وام قابل تبدیل به سهام در اختیار شرکت نوپا قرار گیرد. در این صورت پس از قوام شرکت و ارزشگذاری آن، مقداری از سهام شرکت متناسب با مبلغ وام به مالکیت سرمایه‌‌گذار درمی‌‌آید.
سرمایه‌‌گذاران خطرپذیر: پس از توسعه‌‌ی اولیه‌‌ی شرکت، چنانچه محصولی جذاب برای بازار تولید شده باشد و برای توسعه‌‌ی بیشتر آن به سرمایه گذار نیاز باشد به سرمایه‌‌گذاران خطرپذیر مراجعه میشود. سرمایه‌‌گذاران خطرپذیر صندوق‌‌های مالی هستند که شرکتهای نوپا را ارزیابی کرده، روی آنها سرمایه‌‌گذاری میکنند و در مقابل، درصدی از سهام آن شرکت را تملک میکنند.
دفاتر خدمات حقوقی و مالی: سیستمهای حقوقی و مالی جزء لاینفک مراحل تأسیس، توسعه و به ثمر نشستن شرکتها هستند. استفاده از مشاوره‌‌ی حقوقی و مالی نقش مؤثری در موفقیت شرکتها و پیشگیری از بروز مشکلات در آینده دارد.

زیرساختهای حقوقی و قضایی
مشارکت طرفهای متعدد ذینفع در شرکتهای درّه‌‌ی سیلیکون موجب بروز اختلافاتی است که نیازمند سازوکار حقوقی و قضایی قدرتمند و منسجم است. برای مثال تقسیم سود میلیاردی گوگل میان سرمایه‌‌گذاران و مؤسسین به چه ترتیبی صورت میگیرد؟ یا در صورت ورشکستگی یک شرکت مسئولیت متوجه چه شخص یا اشخاصی است؟ بروز موضوعاتی از این دست مستلزم وضع قواعد شفاف و کارآمد و اجرای صحیح و قاطعانه‌‌ی آن است تا فعالان این عرصه هیچ گونه نگرانی از بابت تضییع حقوق خود نداشته و با اطمینان و انگیزه‌‌ی لازم بر پیشرفت فعالیت خود و افزایش بهره‌‌وری تمرکز نمایند. بنابراین میتوان زیرساختهای حقوقی مناسب را عنصری ضروری و زیربنایی برای تحقق اقتصاد دانش بنیان دانست.
در ادامه، قوانین سیستم حقوقی سیلیکون ولی در چند بخش مجزا بررسی میشود:

• قواعد مالکیت معنوی
• قواعد مربوط به روابط بین کارآفرین و سرمایه‌‌گذار (قواعد تأمین سرمایه)
• قواعد مربوط به تأمین مالی
• قواعد ورشکستگی
• قواعد مربوط به روابط بین کارمند و کارفرما

قواعد مالکیت معنوی

قواعد مالکیت معنوی نقش مهمی در افزایش انگیزه‌‌ برای نوآوری داشته و حق بهره‌‌برداری از منافع حاصل از نوآوری را برای مخترع و پدیدآورنده تضمین میکند.
برای مثال طبق قوانین حق اختراع، مخترع میتواند پس از ثبت اختراع خود در اداره ثبت اختراع آمریکا، به مدت 20 سال از حق انحصاری بهره‌‌برداری از منافع آن اختراع برخوردار گردد. او در ازای دریافت این حق انحصاری، ملزم به افشای جزئیات اختراع خود است تا با انتشار آن، خدمتی به فناوری آن حوزه صورت گیرد. در نتیجه‌‌ی این قوانین، افراد خلاق برای تولید محصولات نوآورانه‌‌ی خود انگیزه داشته و در عین حال با انتشار اطلاعات آن، موجب آگاهی جامعه و متخصّصین از تحولات آن حوزه میشوند.
علاوه بر این، قوانین مالکیت معنوی و به طور خاص حق اختراع موجب ایجاد رقابتی سازنده میان شرکتهای درّه‌‌ی سیلیکون میشود. بدین نحو که هر کدام از محصولات دانش بنیان از اجزای متعددی تشکیل شده و هر کدام از این اجزا حق اختراع جداگانه‌‌ای را برای مخترع آن به ارمغان می‌‌آورند، شرکتهای دارنده‌‌ی این حقوق معمولاً با انعقاد قراردادهایی با سایر شرکتها، حق بهره‌‌برداری از آن قطعات را به شرکتهای رقیب اعطا میکنند و ممکن است در مقابل، حق بهره‌‌برداری از قطعات تولیدی آن شرکت را اخذ کنند. این گونه قراردادها که کراس لایسنس (لایسنس ضربدری) نامیده میشوند بستری برای همکاری متقابل میان شرکتها بوده و شرکتها در عین رقابت، اختراعات خود را با یکدیگر به اشتراک گذاشته و بدون آسیبی به حقوق مخترع، موجبات بهره‌‌برداری گسترده‌‌تر از اختراع او را فراهم میکنند.

قواعد تأمین سرمایه (تقسیم منافع بین مؤسسان و سرمایه‌‌گذاران)
پیش از ورود سرمایه‌‌گذاران به شرکت، تمامی مسئولیتها و منافع شرکت به مؤسسان آن تعلق دارد. با ورود سرمایه‌‌گذاران و تزریق سرمایه، بخشی از سهام شرکت به آنها اختصاص یافته و به همان میزان از منافع و مسئولیتهای بنیان‌‌گذاران کاسته میشود. سهامی که سرمایه‌‌گذاران تملک میکنند از نوع سهام ممتاز است و با سهام مؤسسان که از نوع سهام عادیست از نظر مزایا و منافع متفاوت است. یعنی هنگام پرداخت سود سهام، صاحبان سهام ممتاز در اولویت دریافت سود هستند و در صورت ورشکستگی شرکت و فروش اموال آن نسبت به سهامداران عادی تقدم دارند. این نکته نیز شایان توجه است که در ورشکستگی شرکت، اولویت اول با طلبکاران شرکت است و سهامداران (ممتاز و عادی) در رده‌‌های بعدی قرار دارند.
موضوع قابل توجه دیگر آن است که پس از ورود سرمایه‌‌گذاران به شرکت، از نقش و سهم بنیان‌‌گذاران در تصمیمات هیئت مدیره کاسته شده و بر سهم سرمایه‌‌گذاران افزوده میشود. بنابراین این امکان وجود دارد که سرمایه‌‌گذاران با رأی خود در هیئت مدیره، باعث عزل مؤسسان از مدیریت شرکت شوند. در این شرایط شرکت همچنان به فعالیتهای خود ادامه داده و عضو عزل شده نیز به عنوان سهامدار در شرکت به فعالیت میپردازد. اتفاقی که به دفعات برای شرکتهای همچون اپل و سیسکو رخ داده است.
با این توضیحات مشخص میشود که ساختار حقوقی قدرتمند ساختاری است که در سایه‌‌ی آن بزرگترین تغییرات با کمترین تنش‌‌ها صورت پذیرد.

نکات مربوط به تأمین مالی

طرق مختلفی برای تأمین مالی یک شرکت وجود دارد که دو مورد مهم آن عبارت است از : دریافت وام و کسب حمایت سرمایه‌‌گذار با اعطای قسمتی از سهام شرکت به آن. بدیهی است که دریافت وام موجب ایجاد بدهی برای شرکت شده و اعطای سهام به سرمایه‌‌گذار نیز تغییراتی در مالکیت شرکت ایجاد خواهد کرد. در این موارد نکاتی قابل توجه است:

الف)بدهی: یک بنگاه اقتصادی پس از دریافت وام موظف به بازپرداخت آن در موعد معین به طلبکار است. در صورتی که بدهکار از پرداخت بدهی خود عاجز شود، طلبکار با مراجعه به دادگاه ورشکستگی تقاضای مصادره‌‌ی اموال بدهکار را مینماید. در این موارد ممکن است تمامی اموال شرکت توسط طلبکاران تصاحب شده و مبلغی عاید سرمایه‌‌گذاران نشود.
ب)مالکیت: با اعطای مالکیت بخشی از شرکت به سرمایه‌‌گذار، سود و زیان شرکت بین مؤسس و سرمایه‌‌گذار تقسیم میشود که شراکت در سود و زیان را در پی خواهد داشت.
ج)تقدم بدهی بر مالکیت: طلبکاران شرکت نسبت به صاحبان سهام از حق تقدم برخوردارند. بدین معنا که در صورت نابسامانی اوضاع شرکت، در ابتدا طلبکاران تمامی طلب خود را دریافت کرده و اگر مبلغی باقی ماند، به نسبت سهام میان سهامداران تقسیم میشود. پیشتر اشاره شد که سهامدارن ممتاز بر سهامدارن عادی مقدم اند.

قوانین ورشکستگی

قوانین ورشکستگی در ایالات متحده از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول مربوط به ورشکستگی اشخاص حقوقی است که تحت قوانین “شرکتهای با مسئولیت محدود” مطرح شده و بخش دوم مربوط به اشخاص حقیقی است که تحت قوانین “ورشکستگی فردی” حل و فصل میگردد.
بر اساس قوانین ورشکستگی فردی، فرد بدهکاری که از پرداخت بدهی خود ناتوان است و در عین حال سهل‌‌انگاری و جرمی مرتکب نشده است، به حکم دادگاه ورشکستگی از بازپرداخت همه یا بخشی از بدهی خود معاف شده و آزادانه به فعالیت خود ادامه میدهد. این حکم از آنجا ناشی میشود که در دستگاه قضایی با بدهکار به عنوان یک مجرم رفتار نشده و به او فرصت دوباره داده میشود. این رویکرد موجب میشود که افراد خلاق و ایده‌‌پرداز که پشتوانه مالی کافی ندارند از ورود به کسب و کار چشم پوشی نکرده و با اطمینان خاطر در مسیر تجاری سازی ایده‌‌های خود گام بردارند. سرمایه‌‌گذاران نیز به این قوانین آگاه هستند و با احتیاط و بررسی همه‌‌ی جوانب در این عرصه ورود میکنند.

قوانین ناظر بر روابط بین کارمندان و کارفرما

معمولا شرکتهای نوپا توانایی پرداخت دستمزدهای بالا همچون شرکتهای بزرگ و مشهور را ندارند. بدین جهت برای ایجاد انگیزه در کارمندان خود، به آن‌‌ها اختیار خرید سهام میدهند. اختیار خرید سهام به کارمندان حق (نه الزام) میدهد که سهام شرکت را به قیمت معیّنی خریداری کنند. این روند موجب میشود که کارمندان شرکت نوپا، ثمره‌‌ی تلاش‌‌ خود را در موفقیت شرکت و افزایش ارزش سهام شرکت ببینند.
اعطای اختیار خرید سهام کارکردهای دیگری نیز دارد که ناشی از ساختار حقوقی ایالات متحده است. طبق قوانین آمریکا ملزم کردن افراد به خدمت به یک کارفرمای خاص مجاز نیست و افراد مجازند در هر زمانی که بخواهند از شغل خود استعفا دهند. بنابراین از آنجا که در این سیستم هیچ گونه تعهد به خدمتی وجود ندارد، شرکتها سعی میکنند با شیوه‌‌های دیگری کارمندان را به ادامه‌‌ی فعالیت در شرکت ترغیب کنند. در سیلیکون ولی به کارمندان اختیار خرید سهام با قیمت از پیش تعیین شده داده میشود. این اختیارها بلافاصله قابل معامله نیست و مشروط به همکاری کارمند با شرکت در دوره‌‌ی زمانی معین است. مثلا در یک دوره‌‌ی چهار ساله و در هر ماه به اندازه‌‌ی یک چهل و هشتم از سهام قابل بهره‌‌برداری میگردد. بدین ترتیب هر زمان که کارمند قصد قطع همکاری با شرکت را داشته باشد، آن تعداد از اختیار خرید سهام که موعد آن نرسیده است، باطل و غیرقابل استفاده میشود.

پس از جنگ جهانی دوم و با بازگشت دانشجویان، تقاضا برای ادامه‌ی تحصیل در دانشگاه‌ها افزایش شدیدی پیدا کرد. دانشگاه استنفورد برای حل مشکل تامین مالی حاصل از افزایش هزینه‌های خود و ایجاد فرصت‌های شغلی محلی برای دانشجویان سال آخری، با پیشنهاد فردریک ترمان شروع به اجاره‌ی اراضی استنفورد برای استفاده به عنوان پارک اداری نمود. این اراضی، پارک صنعتی استنفورد نام گرفتند که البته بعدها به پارک تحقیقاتی استنفورد تغییر یافت. این اجاره‌ها تنها به شرکت‌های فعال در حوزه‌ی تکنولوژی‌های پیشرفته محدود می‌شد. اولین مستاجر این پارک شرکت واریان اسوشییتس بود که در دهه‌ی ۱۹۳۰ توسط فارغ‌التحصیلان دانشگاه استنفورد به منظور تولید قطعات رادارهای نظامی تاسیس شد. خود ترمان نیز یک شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر به منظور حمایت از استارت آپ های تکنولوژی‌های مدنی تاسیس نمود. یکی از موفق‌ترین شرکت‌های این پارک هیولت-پاکارد بود. این شرکت که در پارکینگ پاکارد توسط دو فارغ‌التحصیل استنفورد به نام‌های ویلیام هیولت و دیوید پاکارد شروع به کار کرد، از سال ۱۹۵۳ دفاتر خود را به پارک تحقیقاتی استنفورد منتقل کرد. در سال ۱۹۵۴، دانشگاه استنفورد برنامه‌ی افتخاری تعاون را به منظور فراهم آوردن شرایط برای کارکنان تمام‌وقت شرکت‌ها برای ادامه‌ی تحصیلات دانشگاهی به صورت پاره‌وقت ایجاد کرد. شرکت‌های اولیه‌ی این پارک یک توافق ۵ ساله امضا نمودند که بر اساس آن، آنها به منظور پوشش هزینه‌ی دانشگاه، به ازای هر دانشجو دو برابر شهریه پرداخت می‌کردند. هیولت –پاکارد به بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده‌ی کامپیوترهای شخصی تبدیل شد و در سال ۱۹۸۴ با عرضه‌ی اولین چاپگر جوهرافشان وارد بازار چاپگرهای خانگی شد. علاوه بر این شرکت، اجاره‌نشینی شرکت‌های ایستمن کوداک (Eastman Kodak) و جنرال الکتریک (General Electric) پارک صنعتی استنفورد را به قطب تکنولوژی در میانه‌ی دهه‌ی ۱۹۹۰ تبدیل کرد.

در سال ۱۹۵۳، ویلیام شاکلی (William Shockley) به خاطر اختلاف بر سر مدیریت اختراع ترانزیستور شرکت بل لبز (Bell Labs) را ترک کرد. او پس از بازگشتی کوتاه‌مدت به موسسه‌ی تکنولوژی کالیفرنیا، در سال ۱۹۵۶ به مونتین ویوی (Mountain View) کالیفرنیا رفت و آزمایشگاه نیمه‌هادی شاکلی را تاسیس کرد. برخلاف بسیاری از محققانی که از ژرمانیوم به عنوان ماده‌ی تشکیل‌دهنده‌ی نیمه‌هادی استفاده می‌کردند، شاکلی اعتقاد داشت که سیلیکون ماده‌ی بهتری برای ساخت ترانزیستور است. او قصد داشت تا ترانزیستورهای فعلی را با یک طراحی سه عنصری جدید (که امروزه به دیود شاکلی معروف است) جایگزین نماید، اما طراحی آن به شدت دشوارتر از ساخت یک ترانزیستور ساده بود. در سال ۱۹۵۷ شاکلی تصمیم گرفت تا به تحقیقات خود بر روی ترانزیستورهای سیلیکونی پایان دهد. در نتیجه، هشت تن از مهندسان شرکت را ترک کردند و شرکت نیمه‌هادی فیرچایلد را تاسیس نمودند. دو نفر از کارکنان فیرچایلد، رابرت نویس (Robert Noyce) و گوردون مور (Gordon Moore)، بعدها شرکت اینتل را تاسیس کردند.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر

در اوایل دهه‌ی ۱۹۷۰، شرکت‌های نیمه‌هادی زیادی در منطقه وجود داشتند که شرکت‌های کامپیوتری از خدمات آنها استفاده می‌کردند، همچنین شرکت‌های خدماتی و برنامه‌نویسی از خدمات هر دوی آنها بهره‌مند می‌شدند. در سیلیکون ولی هنوز فضای صنعتی فراوانی وجود داشت و قیمت خانه‌ها گران نبود. اما رشد سیلیکون ولی با ظهور صنعت سرمایه‌گذاری خطرپذیر در جاده‌ی سند هیل (Sand Hill Road) توسط کلاینر پرکینز (Kleiner Perkins) در سال ۱۹۷۲ شتاب گرفت؛ قابلیت دسترسی‌ به سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر، پس از عرضه موفق اولین سهام شرکت اپل در دسامبر ۱۹۸۰ به ارزش ۱.۳ میلیارد دلاری، به مرز انفجار رسید.

شرکت‌های حقوقی

روند رو به رشد سیلیکون ولی همچنین به واسطه‌ی توسعه‌ی زیرساخت‌های قانونی مناسب برای حمایت از تشکیل سریع، تامین مالی و گسترش شرکت‌های حوزه‌ی تکنولوژی‌های پیشرفته به علاوه‌ی افزایش روز افزون تعداد قضات و وکلای باتجربه در زمینه‌ی حل‌و‌فصل اختلافات میان این شرکت‌ها تقویت پیدا نمود. از اوایل دهه‌ی ۱۹۸۰ به بعد، بسیاری از شرکت‌های حقوقی ملی (و بعدها بین‌المللی) دفاتری در سان‌فرانسیسکو و پالو آلتو افتتاح نمودند تا به استارت‌آپ‌های سیلیکون ولی خدمات حقوقی ارائه بدهند. علاوه بر این، قوانین کالیفرنیا دچار تغییرات ناگهانی بسیاری شده است که به کارآفرینان کمک می‌کند تا استارت‌آپ‌هایی به قیمتی برابر با شرکت‌های معتبر ایجاد کنند، قوانینی همچون ممنوعیت استفاده از بند عدم رقابت در قراردادهای استخدام (بندی که بر اساس آن کارگزار حق ورود به کسب‌و‌کار مشابه یا تجارت در آن حوزه را در جهت رقابت با کارفرما ندارد) .

اگرچه نیمه‌هادی‌ها هنوز هم به عنوان بخش اصلی اقتصاد این منطقه محسوب می‌شود، اما در سال‌های اخیر سیلیکون ولی بیشتر به خاطر نوآوری‌های مربوط به خدمات نرم‌افزاری و اینترنتی شهرت پیدا کرده است. سیلیکون ولی به شکل چشمگیری تحت تاثیر سیستم عامل‌های کامپیوتری، نرم‌افزارها و واسط‌های کاربری قرار گرفته است.

داگ انگلبارت (Doug Engelbart) در اواسط دهه‌ی ۱۹۶۰ با استفاده از پول سازمان‌های ناسا و نیروی هوایی آمریکا، موس و ابزارهای تعاملی مبتنی بر فرامتن را در انستیتوی تحقیقاتی استنفورد اختراع نمود. وقتی انگلبارت در مرکز تحقیقاتی خود به نام مرکز تحقیقاتی آگمنتیشن (Augmentation Research Center) نتوانست به دلیل اختلافات شخصی و نبود کمک های مالی دولتی دستاوردی داشته باشد، شرکت زیراکس تعدادی از بهترین محققان او را استخدام نمود. در عوض، در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، مرکز تحقیقاتی پالو آلتو (Palo Alto Research Center) وابسته به زیراکس نقشی محوری در برنامه‌‌نویسی شی‌گرا، واسط‌های کاربری گرافیکی، اترنت، پست‌اسکریپت و چاپگرهای لیزی بازی کرد. در حالی که زیراکس با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های خود به عرضه‌ی تجهیزاتش به بازار مشغول بود، بیشتر این تکنولوژی‌ها در جاهای دیگر رونق یافتند. پراکندگی اختراعات زیراکس مستقیما منجر به شکل‌گیری شرکت‌های تری کام (3Com) و ادوبی سیستمز (Adobe Systems) شد و به طور غیرمستقیم بر روند فعالیت شرکت‌هایی مثل سیسکو، اپل و مایکروسافت نقش داشت. واسط کاربری مکینتاشِ شرکت اپل بیشتر در نتیجه‌ی دیدار استیو جابز از مرکز تحقیقاتی زیراکس و استخدام تعدادی از پرسنل کلیدی آن شرکت بود. انگیزه‌ی تاسیس شرکت سیسکو هم از نیاز این شرکت به تعیین مسیر از چندین پروتکل از طریق اترنت استفورد سرچشمه گرفت.

در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، چشم‌انداز سیلیکون ولی با تغییر تمرکز اقتصاد از نیمه‌هادی‌ها به تولید کامپیوترهای شخصی و سپس نرم‌افزارهای کامپیوتری و کسب‌و‌کارهای اینترنتی دستخوش تغییرات بیشتری شد. رشد اقتصادی در طول دوره‌ی انتقالی ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۲ به میزان ضعیف ۰.۷ درصد در سال بود که باعث شد بسیاری از تولیدکنندگان منطقه به دنبال حمایت دولتی در برابر رقبای خارجی باشند. با این حال، دانشجویان استنفورد تقریبا هرساله ۱۰۰ شرکت جدید از جمله شرکت سان‌ مایکروسیستمز (Sun Microsystems) در سال ۱۹۸۲ و یاهو در سال ۱۹۹۴ تاسیس نمودند. کارآفرینان موفق به عنوان سرمایه‌گذاران خطرپذیر برای پیشبرد دانش و ثروت خود به سیلیکون ولی بازگشتند. تراکم فکری در آن منطقه رشد پیدا کرد و جنب‌وجوش کارکنان بیشتر شد و مهارت‌ها ارتقا پیدا کرد. در این میان، ارتباطات شخصی به عنوان بخش مهم کسب‌و‌کار و فعالیت در سیلیکون ولی محسوب می‌شد. در حقیقت، روابط شخصی در عصر اینترنت به همان‌ اندازه‌ی تامین مالی تحقیقات توسط دولت آمریکا در سال‌های اولیه‌ی رشد سیلیکون ولی، از اهمیت بالایی برخوردار بود. یک سرمایه‌گذار خطرپذیر ممکن بود صدها طرح کسب‌و‌کار را بخواند، اما معمولا ارائه‌ی حضوری و شخصیت کارآفرین تعیین‌کننده‌ی تصمیم سرمایه‌گذار برای تامین مالی بود. ارائه‌ی ضعیف، کل برنامه را هرچند که برنامه‌ی بسیار هوشمندانه و دقیقی بود زائل می‌نمود. این یکی از بزرگ‌ترین طنزهای عصر انفجار اقتصادی در دهه‌ی ۱۹۹۰ بود. درحالی که اینترنت ارتباطات جهانی را امکان‌پذیر ساخته بود، بسیاری از تکنولوژی‌هایی که این امر را ممکن ساخته بودند محصول فرهنگ محلی تعامل رو در رو بودند.

رشد انفجاری

از زمان اختراع مدارهای مجتمع، سیلیکون ولی و رشد تقریبا با هم هم‌معنی شده‌اند. در سال ۱۹۵۹، تعداد مشاغل مربوط به تکنولوژی‌های پیشرفته به سختی به ۱۸،۰۰۰ می‌رسید. اما در سال ۱۹۷۱ این تعداد به حدودا ۱۱۷،۰۰۰ رسیده است و در سال ۱۹۹۰، ۲۶۸،۰۰۰ شغل را به خود اختصاص داده است. از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۹، سیلیکون ولی بیش از ۲۳۰،۰۰۰ شغل اضافه کرد ( افزایش ۲۳ درصدی) و حدود ۴۰ درصد از صادرات کالیفرنیا را به خود اختصاص داد. برای رفع نیاز رو به رشد برای کارکنان بخش تکنولوژی پیشرفته، به خصوص مهندسین، آمریکا شرایط مهاجرت را برای مهاجران تحصیل‌کرده تسهیل نمود و منطقه شاهد هجوم کارکنانی از هند و چین به آنجا شد. براساس سرشماری‌های سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰، جمعیت مهاجر سانتاکلارا بیش از ۲ برابر شده بود و به ۳۵۰،۰۰۰ نفر رسید. در آغاز قرن ۲۱، جمعیت سیلیکون ولی به بیش از ۲ میلیون نفر رسید؛ سن‌خوزه به تنهایی از ۲۰۰،۰۰۰ نفر در سال ۱۹۶۰ به ۹۰۰،۰۰۰ نفر در آغاز قرن ۲۱ رسید و به یکی از بزرگ‌ترین شهرهای شمال کالیفرنیا تبدیل شد. الکترونیک، کامپیوتر و نرم‌افزار کامپیوتری سبب ثروتمند شدن منطقه شد، اما بیشتر این ثروت توسط بنگاه‌های املاک جذب ‌می‌شد. در سال ۲۰۰۰ میانگین قیمت خانه در سانتاکلارا بیش از دو برابر میانگین قیمت خانه در مناطق اصلی کلان‌شهرها بود.

حباب‌های در حال انفجار

سال ۲۰۰۰ سال پایان حباب اینترنت بود، در یک دوره‌ي ۵ ساله ارزش کاغذی سهام عمومی مبادله شده‌ی شرکت‌های اینترنتی خیلی بیشتر از پتانسیل این صنعت بالا رفت. در سال ۲۰۰۵، ارزش شرکت‌های مبادله‌شده‌ی سیلیکون ولی به سختی به یک‌سوم بالاترین ارزش بازاری آنها می‌رسید. تغییرات اقتصادی به این وسعت تاثیر عمیقی برجای گذاشت. در سال ۲۰۰۵، تعداد شغل‌ها در سانتا کلارا خیلی کمتر از سال‌های رشد در سال ۱۹۹۵ بود. میزان تامین مالی سرمایه‌گذاران خطرپذیر، این مایه حیات استارت‌آپ‌های سیلیکون ولی، از ۱۰۵.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۰ به ۲۰.۹ میلیون دلار در سال ۲۰۰۴ سقوط کرد. حتی خوش‌بینی معروف سیلیکون ولی هم از این محیط پساحبابی در امان نماند. اما ارزش خانه سقوط نکرد و سیلیکون ولی همچنان گران‌قیمت‌ترین منطقه برای زندگی محسوب می‌شد تا اینکه در سال ۲۰۰۸ در نهایت حباب خانه هم هم‌چون کل اقتصاد ترکید. میانگین قیمت خانه در سیلیکون ولی بیش از ۳۰ درصد کاهش یافت و برخی از مناطق حتی کاهش ۵۰ درصدی را تجربه کردند.

اگرچه سیلیکون ولی از پیامدهای رکود اقتصادی در امان نماند، اما هیچگاه به زانو در نیامد. پس از رکود بزرگ سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۰۹ که نرخ بیکاری سیلیکون ولی به ۱۰ درصد و حتی بیشتر رسیده بود، تازه‌واردهایی مثل لینکد‌این (Linkedin) و فیسبوک (Facebook) این امید را ایجاد کردند که رسانه‌های اجتماعی ممکن است موج جدید بعدی برای پیشبرد حرکت سیلیکون ولی باشند. حتی در دوران کاهش سرمایه‌گذاری، شرکت‌های مستقر در سیلیکون ولی ۴۰ درصد از منابع مالی سرمایه‌گذاران خطرپذیر در کل آمریکا را به خود جذب نمودند.
چنین آمارهایی مهم هستند، اما نمی‌توانند فلسفه‌ی وجودی سیلیکون ولی یا تاریخی که باعث شد این منطقه بر سر زبان‌ها بیافتد را قبضه کنند. بسیاری از ساکنان کنونی، این ناحیه را به شکل یک محصول خام و یک نظام سرمایه‌داری برهنه می‌بینند، محلی که کارکنان روستایی آن فست‌فود می‌خورند، سرمایه‌گذاران خطرپذیر آن خودروهای لوکس می‌رانند و روی تراشه‌های کامپیوتری خاصی تخصص دارند و مردان و زنان خوش‌قیافه و جوان می‌توانند ایده‌های خود را به میدان بیاورند، حمایت مالی شوند و منتظر اولین پیشنهاد سهام برای شرکت‌شان باشند تا از یک شخص معمولی سخت‌کوش به یک میلیونر سخت‌کوش تبدیل شوند. بعد از ترکیدن حباب اینترنت، مطمئنا ساکنین منطقه متوجه شدند که انتظار رشد دائم و افسارگسیخته نه تنها احمقانه بلکه خطرناک است. فراموشی تاریخی بخش مهم فرهنگ این منطقه است اما حتی تاکید بر چیزهای خیلی جدید هم نمی‌تواند این حقیقت را که قدرت اقتصادی منطقه، محصول گذشته‌ی آن علاوه بر زمان حال آن و قراردادهای نظامی علاوه بر سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر است به باد فراموشی بسپارد. سیلیکون ولی یک منطقه‌ی بالغ از نظر اقتصادی است که دوران کودکی و بلوغ خود را مدیون دلارهای مالیاتی آمریکا است.

منبع:

چطور

همکاران سیستم

تاریخچه پیدایش کامپیوتر

تاریخچه کامپیوتر

نخستین ماشین محاسبه ماشین مکانیکی ساده ای بود که بلز پاسکال آن را ساخته بود و به وسیله چند اهرم و چرخ دنده، می توانست عملیات جمع و تفریق را انجام بدهد. پس از آن لایب نیتز با افزودن چند چرخ دنده به ماشین پاسکال ماشینی ساخت که میتوانست ضرب و تقسیم را هم انجام بدهد و آن را (ماشین حساب) نامید.

بعدها چارلز بابیج ماشینی برای محاسبه چند جمله ای ها ابداع کرد که آن را ماشین تفاضلی نامیدند و سپس به فکر ساخت وسیله ی محاسباتی کاملتری افتاد که می شد به آن (برنامه) داد این ماشین شباهت فراوانی به کامپیوترهای امروزی داشت و به همین دلیل نام بابیج به عنوان پدر کامپیوتر در تاریخ باقی مانده است.

در گذشته دستگاه‌های مختلف مکانیکی ساده‌ای مثل خط‌کش محاسبه و چرتکه، نیز کامپیوتر خوانده می‌شدند. در برخی موارد از آن‌ها به‌عنوان کامپیوتر آنالوگ نام برده می‌شود. چراکه برخلاف کامپیوتر رقمی، اعداد را نه به‌صورت اعداد در پایه دو بلکه به‌صورت کمیت‌های فیزیکی متناظر با آن اعداد نمایش می‌دهند. چیزی که امروزه از آن به‌عنوان «کامپیوتر» یاد می‌شود در گذشته به عنوان «کامپیوتر رقمی (دیجیتال)» یاد می‌شد تا آن‌ها را از انواع «کامپیوتر آنالوگ» جدا سازند.

کامپیوتر یکی از دو چیز برجسته‌ای است که بشر در سدهٔ بیستم اختراع کرد. دستگاهی که بلز پاسکال در سال ۱۶۴۲ ساخت اولین تلاش در راه ساخت دستگاه‌های محاسب خودکار بود. پاسکال آن دستگاه را که پس از چرتکه دومین ابزار ساخت بشر بود، برای یاری رساندن به پدرش ساخت. پدر وی حسابدار دولتی بود و با کمک این دستگاه می‌توانست همه اعداد شش رقمی را با هم جمع و تفریق کند.

لایبنیتز ریاضی‌دان آلمانی نیز از نخستین کسانی بود که در راه ساختن یک دستگاه خودکار محاسبه کوشش کرد. او در سال ۱۶۷۱ دستگاهی برای محاسبه ساخت که کامل شدن آن تا ۱۹۶۴ به درازا کشید. همزمان در انگلستان ساموئل مورلند در سال ۱۶۷۳ دستگاهی ساخت که جمع و تفریق و ضرب می‌کرد.

در سده هیجدهم میلادی هم تلاش‌های فراوانی برای ساخت دستگاه‌های محاسب خودکار انجام شد که بیشترشان نافرجام بود. سرانجام در سال ۱۸۷۵ میلادی استیفن بالدوین نخستین دستگاه محاسب را که هر چهار عمل اصلی را انجام می‌داد، به نام خود ثبت کرد.

از جمله تلاش‌های نافرجامی که در این سده صورت گرفت، مربوط به چارلز بابیچ ریاضی‌دان انگلیسی است. وی در آغاز این سده در سال ۱۸۱۰ در اندیشهٔ ساخت دستگاهی بود که بتواند بر روی اعداد بیست و شش رقمی محاسبه انجام دهد. او بیست سال از عمرش را در راه ساخت آن صرف کرد اما در پایان آن را نیمه‌کاره رها کرد تا ساخت دستگاهی دیگر که خود آن را دستگاه تحلیلی می‌نامید آغاز کند.

او می‌خواست دستگاهی برنامه‌پذیر بسازد که همه عملیاتی را که می‌خواستند دستگاه بر روی عددها انجام دهد، قبلا برنامه‌شان به دستگاه داده شده باشد. قرار بود عددها و درخواست عملیات بر روی آن‌ها به یاری کارت‌های سوراخ‌دار وارد شوند. بابیچ در سال ۱۸۷۱ مرد و ساخت این دستگاه هم به پایان نرسید.

کارهای بابیچ به فراموشی سپرده شد تا این که در سال ۱۹۴۳ و در بحبوحه جنگ جهانی دوم دولت آمریکا طرحی سری برای ساخت دستگاهی را آغاز کرد که بتواند مکالمات رمزنگاری‌شدهٔ آلمانی‌ها را رمزبرداری کند. این مسئولیت را شرکت IBM و دانشگاه هاروارد به عهده گرفتند که سرانجام به ساخت دستگاهی به نام ASCC در سال ۱۹۴۴ انجامید.

این دستگاه پنج تنی که ۱۵ متر درازا و ۲٫۵ متر بلندی داشت، می‌توانست تا ۷۲ عدد ۲۴ رقمی را در خود نگاه دارد و با آن‌ها کار کند. دستگاه با نوارهای سوراخدار برنامه‌ریزی می‌شد و همهٔ بخش‌های آن مکانیکی یا الکترومکانیکی بود از زمان کامپیوتر های اولیه که در سال ۱۹۴۱ ساخته شده بودند تا کنون فناوری‌های دیجیتالی رشد زیادی نموده‌است.

انواع کامپیوتر (رایانه)

کامپیوتر ها به چهار دسته ابر کامپیوتر ها، کامپیوترهای بزرگ، کامپیوتر های کوچک، ریز کامپیوتر ها تقسیم می شوند. کامپیوتر ها از نظر نوع پردازش داه ها به سه نوع / کامپیوتر های آنالوگ، کامپیوتر های دیجیتال و کامپیوتر های ترکیبی تقسیم می شوند.

- ابر کامپیوترها

ابرکامپیوتر (در زبان انگلیسی: Supercomputer) به کامپیوتری اطلاق می‌گردد که در زمان معرفی آن در زمینه میزان ظرفیت محاسبه در واحد زمان در دنیا پیشرو باشد. این عبارت برای اولین بار توسط مجله «نیویورک ورلد» برای اشاره به جدول‌سازهای آی‌بی‌ام در دانشگاه کلمبیا به کار رفت.

تاریخچه صنعتی ابرکامپیوتر

واژه ابر کامپیوتر برای اولین بار توسط مجله «نیویورک ورلد»به کار رفت

 سوپرکامپیوترهایی را که در دههٔ ۱۹۶۰ ساخته و ارائه شدند سیمور کری از بنگاه کنترل اطلاعات (CDC) طراحی کرده بود و تا دههٔ ۱۹۹۰ هم بازار در دست این سوپرکامپیوترها بود. زمانی که سیمورکری جدا شد و رفت تا شرکت خودش به نام تحقیقات سیمور را راه اندازی و اداره کند با طرح های جدیدش بازار سوپرکامپیوترها را در دست گرفت و تا پنج سال (۱۹۸۵-۱۹۹۰) یکه تاز بازار ابرمحاسبه بود. خود کری هرگز واژهٔ سوپرکامپیوتر را استفاده نکرد و کمتر کسی به خاطر دارد، او تنها کلمهٔ کامپیوتر را استفاده می‌کرد.

در سال ۱۹۸۰ هم زمان با ظهور بازار مینی کامپیوترها که یک دهه قبل به وجود آمده بودند تعداد زیادی رقبای کوچک وارد بازار شدند. اما بسیاری از این ها در دههٔ ۱۹۹۰ با بروز مبارزات بازار سوپرکامپیوتر حذف شدند. امروزه سوپرکامپیوترها طراحی های سفارشی کم نظیری هستند که شرکت های صنعتی مثل IBM و hp تولید می‌کنند. همان شرکت هایی که بسیاری کمپانی های دههٔ ۹۰ را خریدند تا از تجربه شان استفاده کنند. البته بنگاه کری هنوز به صورت حرفه‌ای به ساخت سوپرکامپیوتر ادامه می‌دهد. اصطلاح سوپرکامپیوتر چندان پایدار و ثابت نیست. ممکن است سوپرکامپیوتر امروز فردا تبدیل به یک کامپیوتر معمولی شود.

اولین دستگاه‌های CDC پردازنده‌های نرده‌ای (اسکالر) خیلی سریع بودند؛ ده برابر سریع تر از سریع ترین ماشین های سیر شرکت ها. در دههٔ ۱۹۷۰ اکثر سوپرکامپیوترها به انجام محاسبات برداری پرداختند و بسیاری رقبا و تولید کنندگان جدید پردازنده‌های خودشان را با قیمت پایین با همان روش کار به بازار ارائه کردند تا در بازار حاضر شوند. در ابتدا و میانهٔ دههٔ ۱۹۸۰ کامپیوترهایی با پردازنده‌های اندک برداری که به صورت موازی کار می‌کردند تبدیل به استاندارد شدند.

هر ماشینی معمولا چهارده تا شانزده پردازندهٔ برداری داشت. در اواخر دهٔ ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ مجددا توجه‌ها از پردازنده‌های برداری به سیستم های پردازندهٔ موازی معمول معطوف شد که هزاران ریزپردازنده معمولی داشتند و برخی از آن ها نمونه‌های آماده و برخی هم سفارش های مشتریان بودند (در اصطلاح کاری این را حملهٔ میکروهای کشنده می نامند).

امروزه طرح های موازی بر اساس میکروپروسسورهای آمادهٔ نوع سرور ساخته می‌شوند از جمله power pc, Itanium, x86-64 و مدرن ترین سوپرکامپیوترها بسته (کلاستر) های کامپیوتری با تنظیمات دقیق هستند که پردازنده‌های کم حجم و رابط های داخلی سفارشی و بسته به مورد دارند.

- کامپیوتر های بزرگ و کوچک (چند کاربر و تک کاربر)

مینی کامپیوتر یا کامپیوتر کوچک واژه ای منسوخ برای گونه ای از رایانه است که محدوده ی میانی طیف ماشین های محاسبه، میان بزرگترین سیستم های چند کاربره کامپیوتر های بزرگ و کوچکترین سیستم های تک کاربره ( ریز کامپیوتر ها یا کامپیوتر های شخصی)، را تشکیل می دهد. کلمه های جدید تر برای این ماشین ها شامل سیستم های میانی (در IBM)، ایستگاه کاری (در Sun Microsystems و LINUX/Linux عمومی) و خدمتگذار می شود.

تاریخچه مینی کامپیوترها

واژه ی مینی کامپیوتر در دهه ۱۹۶۰ برای توصیف رایانه های کوچک نسل سوم که بر فن آوری ترانزیستور و حافظه ی هسته ای بنا شده بود گسترش یافت. در مقایسه با کامپیوتر های بزرگ که معمولاً تمام اتاق را پر می کنند آنها معمولاً چند قفسه بیشتر جا ی نمی گرفتند. اولین مینی کامپیوتر موفق PDP-8 دوازده بیتی شرکت Digital Equipment Coporation بود که هنگام شروع به کار در سال ۱۹۶۴م از ۱۶۰۰۰ دلار امریکا به بالا قیمت داشت.

واژه ی مینی کامپیوتر در دهه ۱۹۶۰ برای توصیف رایانه های کوچک نسل سوم به کار رفت

با ظهور ریز کامپیوتر ها در دهه ۱۹۷۰، مینی کامپیوترها فضای میان ریز کامپیوتر های کم توان و کامپیوتر های بزرگ پر ظرفیت را پر کرد. در آن زمان ریز کامپیوتر ها ماشین های تک کاربره ی نسبتاً ساده ای بودند که از سیستم عامل های ساده ی program launcher مانند CP/M یا DOS استفاده می کردند، در حالی که مینی کامپیوترها سیستم های قوی تری بودند که از سیستم عامل های چند وظیفه ای و چند کاربره مانند VMS و یونیکس استفاده می کردند. مینی کامپیوترهای کلاسیک رایانه هایی ۱۶ بیتی بوند، در حالی که به مینی های ۳۲بیتی با کاربری بالا تر اغلب ابر مینی می گفتند.

عرضه نخستین کامپیوتر شخصی

واژه "کامپیوتر شخصی" نخستین بار توسط شرکت هولت پکارد به کار رفت

 شرکت هولت پکارد، برای نخستین بار، واژه "کامپیوتر شخصی" را در تبلیغی برای ماشین حساب 911A در مجله ساینس معرفی کرد.

عرضه نخستین ریزپردازنده برای فروش

اینتل، نخستین ریزپردازنده تجاری را با نام 4004 عرضه می‌کند. این ریزپردازنده شامل 2300 ترانزیستور و تقریباً با قدرت رایانه ENIAC است. این ماشین سرعتی معادل 108 کیلوهرتز یعنی 2000 بار آهسته‌تر از تراشه‌های امروزی داشت و برای ماشین حساب Busicom طراحی شد.

کامپیوتر شخصی Altair 8800

اگرچه Altair 8800 نخستین کامپیوتر شخصی محسوب نمی‌‌شود، ولی فروش چندهزاری آن در نخستین سال فروش، موفقیتی دور از انتظار بود. این کامپیوتر شخصی نخستین ماشینی بود که نرم‌افزار مایکروسافت Altair BASIC را فعال کرد. این ماشین مانند یک گیت از طریق نشریه Popular Electronics فروخته شد.

عرضه کامپیوتر Apple1

برای کار با کامپیوتر Apple1 کاربران باید یک نمایشگر و صفحه کلید به آن اضافه می‌کردند

 کامپیوتر شخصی Apple1 توسط استیو ووزنیاک (Steve Wozniak) طراحی شد. این کامپیوتر برای نخستین بار در کلوپ رایانه Homebrew در پالوآلتو به نمایش درآمد. استیو جابز دوست ووزنیاک پیشنهاد فروش این کامپیوتر را داد و در جولای 1976 آن را به قیمت 666.66 دلار به فروش رساند. از این کامپیوتر حدود 200 دستگاه تولید شد. برای کار با این رایانه کاربران باید یک نمایشگر و صفحه کلید به آن اضافه می‌کردند.

شرکت IBM تجارت کامپیوتر شخصی خود را راه‌اندازی کرد.
شرکت IBM کامپیوتر 5150 نخستین رایانه شخصی رومیزی خود را معرفی کرد. این نخستین تلاش شرکت برای معرفی یک کامپیوتر شخصی نبود، اما موفق‌ترین آن‌ها بود. این ماشین تنها 16 کیلو حافظه داشت و از کاست‌های صوتی برای بارگذاری و ذخیره اطلاعات داده‌ها استفاده می‌شود. بسیاری براین باورند که این ماشین آغازی انفجاری در انقلاب کامپیوتر های شخصی است.

تاریخچه کامپیوتر در ایران

ورود کامپیوتر به ایران حدود 10 سال پس از ظهور کامپیوتر در کشور های صنعتی بود

تاریخچه کامپیوتر در ایران را می توان به چهار دوره تقسیم کرد :

1. پیدایش کامپیوتر: کامپیوتر در سال ۱۳۴۱ وارد ایران شد. بدین ترتیب پیدایش کامپیوتر در ایران تقریبا ۱۰ سال بعد از ظهور کامپیوتر در کشور های صنعتی بود.

2. توسعه کامپیوتر: دوره توسعه کامپیوتر از سال ۱۳۵۰ در ایران آغاز و تا سال ۱۳۶۰ ادامه یافت. این دوره همراه با رقابت زیاد برای خرید سخت افزار، پیاده سازی سیستم های عظیم نرم افزری، استخدام هر چه بیشتر نیروی انسانی و دنبال کردن برنامه های جامع با توجه به واقعیت های فنی نیروی انسانی کشور بود.

3. بازنگری کامپیوتر: با ظهور انقلاب اسلامی, در زمینه کامپیوتر نیز تغییر و تحولاتی صورت گرفت و در نهایت تا سال ۱۳۵۹ یک سری بازنگری کلی انجام شد.

4. بلوغ و رشد کامپیوتر در ایران: پس از بازگشایی دانشگاه ها در سال ۱۳۶۲ مرحله بعدی رشد کامپیوتر آغاز شد و هر دو شاخه نرم افزار و سخت افزار توسعه فراوانی یافتند. از مهمترین کارهای این دوره می توان پردازش زبان و خط فارسی را نام برد.

سازمان فناوری اطلاعات ایران بعد از چک کردن تأثیر ویروس کرونا بر روی مشاغل فعال در زمینه  فناوری اطلاعات انجام داد. نتایج این بررسی را جهت شرایط پیش آمده بر شرکت‌های نوپا و نوآفرین به شرح زیر به گوش همگان رساند. 

به گزارش البرز فاوا نیوز به نقل از مهر، پاسخ به این سوال که کرونا چه تأثیری بر کسب‌وکارهای اینترنتی گذاشته است، با پیچیدگی‌ها و چالش‌هایی مواجه است؛ این پیچیدگی از سویی ناشی از تنوع زیاد کسب‌وکارهای امروزی است و تأثیر متفاوتی که کرونا بر هر یک از این کسب‌وکارها می‌گذارد و از سوی دیگر، از آنجا که هر کسب‌وکاری با شبکه وسیع و متنوعی از مشتریان، تأمین‌کنندگان، نهادهای حاکمیتی و دولتی و… در ارتباط است و از آنها تأثیر می‌پذیرد، تاثیرپذیری هر یک از اجزای این شبکه از شیوع کرونا، می‌تواند بر کسب‌وکار مورد مطالعه نیز اثری متفاوت داشته باشد.

علاوه بر این، باید در نظر داشت که اگرچه در نگاه نخست، برخی کسب‌وکارها از شرایط جدید منتفع می‌شوند، اما ممکن است به دلیل تأثیر منفی شیوع کرونا بر تأمین‌کنندگان آنها، این کسب‌وکارها نتوانند از فرصت پیش‌آمده، برای توسعه فعالیت خود استفاده کنند.

با چنین نگاهی و برای دستیابی به تصویری هرچند کلی از وضعیت کسب‌وکارهای نوپای فناوری اطلاعات کشور، سازمان فناوری اطلاعات ایران پیمایشی را در تماس با مدیران ۱۰۰ شرکت منتخب از ۲۰۰۰ شرکت که در سامانه نوآفرین ثبت نام کرده‌اند، انجام داده است تا تاثیر شیوع ویروس کرونا بر کسب و کارهای ICT مشخص شود. از سوی دیگر در این گزارش، نظرات و دیدگاه‌های برخی از فعالان اقتصادی و صاحبان کسب‌وکارهای آنلاین و مجازی نیز آمده است.

شناخت رفتار و نیز خواسته‌های کسب‌وکارها که مهمترین هدف این مطالعه و پیمایش است، به حاکمیت کمک می‌کند تا بتواند سیاست‌های کارآمدتری را برای پایدار ساختن فعالیت‌های اقتصادی و نیز کاهش اثرات اجتماعی و اقتصادی شیوع کرونا بر شهروندان و کسب‌وکارها در پیش بگیرد.

نتایج تاثیر شیوع کرونا بر کسب و کارهای آنلاین ایرانی

در این گزارش چگونگی تأثیر شیوع کرونا بر کسب وکارهای آنلاین ایرانی در قالب چند دسته بندی شامل صنعت خدمات گردشگری آنلاین، از افت فروش تا تعدیل نیرو، تاثیر بر پلتفرم‌های اطلاع رسانی خدمات تفریحی و فرهنگی، میزان خرید آنلاین، تأثیر ویروس کرونا بر سامانه های حمل و نقل آنلاین، رشد تماشای آنلاین فیلم و سریال، تاثیر کرونا بر بازی‌های آنلاین، رشد خیره کننده برگزاری رویداد و کلاس آنلاین، تاثیر بر اپلیکیشن‌های مالی و فین‌تک، کاهش تبلیغات آنلاین، تأثیر بر مرسولات پستی فروشگاههای اینترنتی، تاثیر لغو پروازها و حرکت قطارها بر ارسال بسته های پستی، تاثیر بر بازار خرید و فروش موبایل، تاثیر بر سرویس‌های آنلاین توزیع غذا و کاهش تراکنش‌های شاپرکی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

بررسی های به دست آمده از کسب و کارها در رسته های مختلف شامل موارد زیر است:

• در حوزه سفر و گردشگری: کاهش ۸۰ درصدی کل فروش، کاهش ۷۰ درصدی رزرو اقامت و تعدیل نیروی انسانی
• در حوزه حمل و نقل آنلاین: کاهش ۱۵ درصدی ارسال مرسولات نسبت به سال قبل و افزایش ۵ درصدی ارسال مرسولات نسبت به ماه اسفند، کاهش دو رقمی درصد تعداد سفر
• در حوزه سفارش آنلاین: کاهش ۶۰ درصدی تعداد سفارشات
• در حوزه سفارش آنلاین کالای سوپرمارکتی: افزایش ۵۰ درصدی تقاضا و اندازه سبد خرید مشترکان
• در حوزه مشاوره پزشکی آنلاین: افزایش ۲۲ درصدی تعداد مشاوره
• در حوزه خرید آنلاین کالاهای فروشگاهی: کاهش ۷ درصدی پرداخت اقساط و افزایش ۱۵ درصدی فروش
• در حوزه خرید گروهی: کاهش ۸۰ درصدی فروش
• در حوزه ویدئو و رسانه: افزایش ۷۴ درصدی تماشای رایگان انیمیشن، افزایش ۳۵ درصدی تماشای محتوا، افزایش ۴۰ درصدی بارگذاری ویدئو، افزایش ۲۵ درصدی تماشای ویدئو
• در حوزه رویدادهای آنلاین: افزایش ۵۰ درصدی برگزاری رویداد و کلاس آنلاین، افزایش ۴۰۰ درصدی فروش روزانه برگزاری رویدادهای آنلاین
• در حوزه بازار آنلاین خدمات مسکن: کاهش ۵۰ درصدی تعداد سفارش، کاهش ۱۵ درصدی تعداد آگهی،
• در حوزه پرداخت آنلاین: افزایش ۲۵ درصدی تعداد کاربران، کاهش ۳۸ درصدی پرداختی آنلاین کرایه
• در حوزه خرید آنلاین بلیط : کاهش ۱۰۰ درصدی خرید بلیط
• در حوزه تبلیغات آنلاین: کاهش ۹۰ درصدی تبلیغات کلیکی، کاهش ۵۰ درصدی در همکاری در فروش، کاهش ۷۰ درصدی کاهش فروش و کاهش ۵۰ درصدی سفارش تبلیغات

تاثیرات مثبت و منفی کرونا بر کسب و کارها

در تحلیل نتایج موجود نظرسنجی مبنی بر اینکه ویروس کرونا در چه حوزه هایی تاثیرات مثبت و منفی گذاشته است، این نتایج به دست آمد:

حوزه های مربوط به خدمات پزشکی (تولید تجهیزات پزشکی، مشاوره آنلاین و..) بیشترین تاثیر مثبت را از کرونا گرفته اند. همچنین حوزه مربوط به خدمات آنلاین، همچون تاکسی اینترنتی و  شبکه های فروش  اینترنتی نیز بیشترین تاثیر منفی را از این وضعیت گرفته اند.

تنها ۱۸ درصد شرکتهای موجود، به دلیل شیوع کرونا مجبور به کاهش نیروهای خود شده‌اند و بیشترین تعدیل نیرو در حوزه نرم‌افزار بوده است.

بررسی حوزه هایی که بیشترین و کمترین کاهش درآمد را به سبب ویروس کرونا داشته‌اند، نشان می‌دهد که شرکت‌های فعال در حوزه پزشکی، بیشتر از سایر حوزه‌ها اعلام کرده‌اند که یا کاهش درآمد نداشته‌اند و یا کاهش درآمد ناچیزی داشته‌اند. از طرف دیگر، شرکتهای فعال در حوزه نرم‌افزار بیشتر از سایر حوزه‌ها، کاهش درآمد داشته‌اند.

در همین حال از ۹۴ شرکت، ۵۸شرکت (۶۱درصد) ادعا کرده‌اند که در صورت تداوم شرایط موجود، کسب وکارشان در کمتر از ۳ماه به طور کامل تعطیل خواهد شد. ۶ شرکت دیگر بین ۳تا ۶ماه تاب می‌آورند و ۳۰ شرکت نیز ادعا کرده‌اند که با منابع موجود تنها تا پایان سال می‌توانند به فعالیت در کسب وکار خود ادامه دهند.

همچنین ۴۳درصد شرکتهایی که کمتر از ۳ماه منابع برای ادامه کسب وکار خود دارند، درحوزه نرم افزار فعالیت دارند.